-
1 айтып
айтып өтілген — вышесказанный, вышеупомянутый
айтып жіберу — вымолвить; подсказать, передать через кого-либо
-
2 беру
1.давать, дать, выдавать, выдать, отдавать, отдать, подавать, подать••2.послов.
"Берген алар, еккен орар" — "Кто даст, тот возьмёт, кто посеет, тот пожнёт"задавать, задать, предоставлять, предоставить3.( о звании) присваивать, присвоить4.( во время игры) поддавать, поддать5.сдавать, сдать6.дача, выдача, подача- оқып беру
- мына хатты оқып бер
- тауып беру
- суарып беру
- атымды суарып берді
- ала беру
- қолын қақпа, ала берсін
- арықтай беру
- атым күн санап арықтай берді
- семіре беру
- ол күн санап семіре береді
- айтып беру
- ықтияр беру
- жол беру
- жаза беру
- соққы беру
- уәде беру
- дауыс беру
- ұстап беру
- есеп беру
- жүре беру -
3 айтып беру
-
4 Несие беру шарттары
Несиені... қандай шарттармен береді?
На каких условиях предоставляет кредиты... ?
Несие қолайлы шарттармен беріледі.
Кредиты предоставляются на приемлемых условиях.
Біз... несие алғымыз келеді.
Нам хотелось бы получить... кредит.
- банкілік
- пайызсыз
- мақсатты
- целевой
Әуелі несие беру шарттары туралы уағдаласайық.
Давайте договоримся об условиях предоставления кредита.
Иә, бұл қажет.
Да, это необходимо.
Біз сізге берілген несиенің пайдаланылуына қатысты жайлардан үнемі хабардар болғымыз келеді.
Мы хотели бы быть всегда в курсе дел относительно использования кредитов, предоставляемых вам.
Бізге несиенің мақсаты жақсы мәлім, бірақ біз сіздің жоспарларыңыздың қалай іске асырылып жатқанын ұдайы білгіміз келеді.
Нам хорошо известно назначение кредитов, но нам хотелось бы постоянно знать, как реализуются ваши планы.
Есть ли у вас дополнительные условия или пожелания по использованию кредитов?
Бұл, шындығында, қойылатын шарт емес, тілек. Біз, бұл міндетті болмаса да, несиенің біздің елден (зауыттан, кәсіпорыннан) тауарлар сатып алуға пайдаланылғанын қалар едік.
Это скорее не условие, а пожелание. Мы хотели бы, хотя это и не обязательно, чтобы кредиты были использованы для закупок товаров в нашей стране.
Демек, несие мәселелері шешілгеннен кейін біз өзіміздің сауда қатынастарымызға қайтып оралуға және оларды ұлғайту жағына қарай қайта қарауға тиіспіз.
Следовательно, после решения кредитных вопросов мы должны вернуться к нашим торговым отношениям и пересмотреть их в сторону увеличения.
Біз берілетін несие үшін пайыздық мөлшерлеме мәселелерін әлі қараған жоқпыз.
Мы не рассмотрели еще вопросы процентных ставок за предоставляемые кредиты.
Мен несиеге пайыздық мөлшерлеме әлемдік нарықтың мөлшерлемесіне сай келуге тиіс деп ойламын.
Я полагаю, что процентные ставки на кредиты должны соответствовать ставкам мирового рынка.
Бұл солай, бірақ біз несиені жеңілдікті шарттармен алғымыз келеді, ең көбі - жылдық сыйақының бес пайызы болса.
Это так, но мы хотели бы получить кредиты на льготных условиях, самое большее - на пяти процентах годовых.
Біз несиені біздің елде пайдаланатыныңызды оң бағалаймыз, сондықтан сізге кейбір кеңшіліктер жасауға келісе аламыз.
Мы положительно оцениваем тот факт, что вы используете кредиты в нашей стране, поэтому мы можем пойти вам не некоторые уступки.
Казахско-русский экономический словарь > Несие беру шарттары
-
5 Жоспарларды әзірлеу
Ғылыми-техникалық ынтымақтастық екі тарап үшін де маңызды және дәл жоспар бойынша жүзеге асырылуға тиіс.
Научно-техническое сотрудничество важно для обеих сторон и должно осуществляться по точному плану.
Біз... талқылауымыз қажет.
Нам необходимо обсудить...
- вопросы внедрения результатов научно-исследовательской работы в производство
- продажу лицензий на новейшие технологии.
Біз... жоспарға енгізуді ұсынамыз.
Мы предлагаем включить в план...
- строительство предприятий вашими специалистами в нашей стране.
Мен ақпарат алысуға және мамандардың біліктілігін көтеруге қатысты мәселелердің топтамасын егжей-тегжейлі қарауды ұсынамын.
Я предлагаю подробнее рассмотреть блок вопросов, касающихся обмена информацией и повышения квалификации специалистов.
Бұған... жатқызу керек.
Сюда следует отнести и...
- біздің елдеріміздің институттары мен зертханаларында бірлесіп жұмыс істеу үшін мамандар алмасуды
- обмен специалистами для совместной работы в институтах и лабораториях наших стран
- обмен технической документацией и нормативными документами.
Мен бұл жөнінен аса маңызды бағыттарды атап өткім келеді.
Я хотел бы перечислить важнейшие направления в этом отношении.
Әңгіме... жайында болып отыр.
Речь идет о...
- лекция курстарын оқу үшін лекторлар мен оқытушыларды бір-бірімізге іссапармен жіберу
- взаимном командировании лекторов и преподавателей для чтения курсов лекций
- мамандандырылған курстар, семинарлар, симпозиумдар, коллоквиумдар, ғылыми конференциялар мен сынақтамалар
- специализированных курсах, семинарах, симпозиумах, коллоквиумах, научных конференциях и стажировках
- ірі ғылыми-зерттеу мекемелері мен жоғары оқу орындарында ғылыми кадрлар даярлау
- подготовке научных кадров в крупных научно-исследовательских учреждениях и высших учебных заведениях
- систематическом обмене информационными материалами и опытом.
Мамандарды оқыту және ақыл-кеңестер беру келісімшартқа сәйкес қазақ (орыс) тілінде жүргізіледі.
Обучение специалистов и консультации будут проводиться в соответствии с контрактом на казахском (русском) языке.
Біз кейбір ұйымдастыру мәселелерін айқындап алғымыз және ғылыми-зерттеу жұмыстары саласындағы мәселелерді егжей-тегжейлі қарағымыз келеді.
Мы хотели бы определиться по некоторым организационным вопросам и рассмотреть подробнее вопросы сотрудничества в области научно-исследовательских работ.
Ұйымдастыру мәселелеріне келсек, біз... мәселеге қайтып оралуға тиіспіз.
Что касается организационных вопросов, мы должны вернуться к вопросу о...
- ғылыми-техникалық зерттеулер жүргізу кезіндегі кооперациялау (үйлестіру)
- маңызды ғылыми және техникалық проблемаларды (болжамдарды) бірлесіп жоспарлау және әзірлеу
- совместном планировании и разработке важных научных и технических проблем (прогнозов)
- сотрудничеству в области изобретательства и патентного дела.
Әуелі... мәселелерін талқылап алайық.
Давайте обсудим вопросы...
- долгосрочного развития; фундаментальных исследований
- біздің елімізде бірлескен кәсіпорындар салу кезінде біздің бірлескен ғылыми талдамаларымызды практикалық қолдануға қатысу
- участия в практическом применении наших научных совместных разработок при строительстве совместных предприятий в наших странах.
Біз... туралы мәселелерді талқылаймыз.
Мы обсудим вопросы о (об)...
- біріктірілген және мамандандырылған өнім жөніндегі нормалар мен стандарттар
- техникалық, экономикалық және заңи өлшемдер
- технических, экономических и юридических критериях
- жобалық-құралымдық құжаттаманың бірыңғай жүйесін әзірлеп, енгізу
- разработке и внедрении единой системы проектно-конструкторской документации
- обсуждении и согласовании важнейших технических требований.
Сіз талқылануға тиіс көптеген мәселелерді атадыңыз, бірақ біздің зерттеулеріміздің әдіснамасы және оларды өңдеу туралы ештеңе айтпадыңыз.
Вы назвали множество вопросов, подлежащих обсуждению, но не упомянули ничего о методологии наших исследований и их обработке.
Біз басқа әдіснаманы таңдауымыз керек.
Нам нужно выбрать другую методологию.
Бізде экономикалық-математикалық үлгілерді әзірлеп, қолдану үшін алғышарттар жасалған ба?
У вас созданы предпосылки для разработки и применения экономико-математических моделей?
Біз бұл мәселелердің бәрін әлемдік экономикалық ғылымды ескере отырып шешеміз.
Все эти вопросы мы решаем с учетом мировой экономической науки.
Казахско-русский экономический словарь > Жоспарларды әзірлеу
-
6 Шағым-талап қою
Біз сізбен өзіміздің шағым-талабымыз жөнінде әңгімеліскіміз келеді.
Мы хотели бы поговорить с вами относительно нашей рекламации.
Мен сіздің қойған кінәраттарыңызды білемін және осы іспен дереу айналыспақпын.
Я уже знаю о ваших претензиях и немедленно займусь этим делом.
Иә, біз сіздің шағым-талапты алдық, бірақ оны әлі қарай қойған жоқпыз.
Да, мы получили вашу рекламацию, но еще не рассмотрели ее.
Біз сіздің шағым-талабыңызды талқылап та қойдық.
Мы уже обсудили вашу рекламацию.
Шағым-талаптың бізге бұдан екі апта бұрын түскені мәлім.
Нам известно, что рекламация поступила к нам две недели назад.
Шағым-талапта келісімшарт талаптарына сәйкес талап етілетін барлық деректер көрсетілген.
В рекламации указаны все данные, которые требуются в соответствии с условиями контракта.
Сіз хабарлаған нәрселердің бәрі біз үшін және дайындаушы зауыт үшін қолайсыз.
Все, что вы нам сообщили, неприятно для нас и для завода-изготовителя.
Иә, біз бұл қолайсыз мәселенің байыбына баруымыз керек.
Да, нам необходимо разобраться с этой неприятной проблемой.
Біз сіздерден біздің қойған кінәраттарымызды қарап, біздің шотымызға 500 000 мың теңгедей ақша аударуларыңызды өте-мөте сұраймыз.
Мы настоятельно просим вас рассмотреть наши претензии и перевести на наш счет около 500 000 тенге.
Бұл елеулі мәселе.
Это серьезная проблема.
Жақсы, біз сіздердің кінәраттарыңызды қараймыз, олар әділ болса, сіздің шотқа қажетті соманы аударамыз.
Хорошо, мы рассмотрим ваши претензии и, если они справедливы, переведем на ваш счет нужную сумму.
Біз кінәраттарымыздың бұдан былай да қанағаттандырылуы үшін сіздер барлық шараларды қолданасыздар деген үміттеміз.
Мы надеемся, что вы примете все меры для дальнейшего удовлетворения нашей рекламации.
Шағым-талап материалдарын...
Рекламационные материалы...
- басты фирмада қаралып жатыр.
- уже рассматриваются в головной фирме.
Тауардың сапасы техникалық шарттарға сай келмейді.
Качество товара не отвечает техническим условиям.
Тауар нашар күйде.
Товар находится в плохом состоянии.
Шағым-талап қойылған материал сатылмайды.
Рекламационный материал не может быть продан.
Сіздің тауардың сапа сертификаты жоқ.
На ваш товар нет сертификата качества.
Осы кезге дейін тауар жақсы күйде түсіп келген еді, ал бұл жолы біз түңіліп отырмыз.
До сих пор товар поступал в хорошем состоянии, но на этот раз мы были разочарованы.
Біз тауардың мүлтіксіз болғанын білеміз, бірақ әрқашан да мүлт кетуі мүмкін ғой.
Я знаю, что товары были безупречны, но исключения могут быть всегда.
Сіз кінәратты тауардың жеткізілуін талап етіп отырсыз. Жақсы, біз оны қабылдаймыз, бірақ сіз бағаны 15%-ға төмендететін болыңыз.
Вы настаиваете на поставках рекламационного товара. Хорошо, мы примем его, но при условии, если вы снизите цену на 15%.
Біз бағаның төмендетілуін сұраймыз.
Мы просим о снижении цены.
Себеп тауардың сапасы біздер келіскен талаптарға сай келмеуінде болып отыр.
Причина состоит в том, что качество товара не соответствует согласованным нами требованиям.
Кепілдік мерзімі әлі өтпегендіктен...
Поскольку срок гарантии еще не истек,...
- біз аталған кемістіктердің тегін жойылуын сұраймыз.
- мы просим о бесплатном устранении перечисленных неполадок.
Біз кепілдікті жөндеудің барлық жағдайларын тексереміз.
Все случаи гарантийного ремонта мы проверим.
Егер сіздер кепілдікті жөндеуді талап етсеңіздер, онда біздің мамандарымыз аталмыш ақаулар жөнінде қорытынды беруі керек.
Если вы настаиваете на гарантийном ремонте, то необходимо, чтобы наши специалисты дали заключение относительно указанной неисправности.
Кепілдік мерзімі әлі өткен жоқ.
Срок гарантии еще не истек.
Біздің фирма шағым-талапты қабылдай алмайды, өйткені кепілдікті мерзімі өткен.
Наша фирма не может признать рекламацию, так как истек гарантийный срок.
Жабдық дайындаушы-зауыттың ақаулары себепті істен шыққан.
Оборудование вышло из строя по причине дефектов завода-изготовителя.
Істен шығу тапсырыскер мен жеткізуші қол қойған актіде көрсетілуге тиіс.
Выход из строя должен быть зафиксирован в акте, подписанном заказчиком и поставщиком.
Біз сіздің кепілдікті мерзімді ұзарту туралы өтінішіңізді қанағаттандыра алмаймыз. Жабдық сіздің қызметкерлердің кінәсынан істен шыққан.
Мы не можем удовлетворить вашу просьбу о продлении гарантийного срока. Оборудование вышло из строя по вине вашего персонала.
Ақаулы жабдықтың қайтарылуы туралы мәселені әрбір жеке жағдайда жеткізуші мен тапсырыскердің өкілдері шешеді.
Вопрос о возврате дефектного оборудования будет решаться представителями поставщика и заказчика в каждом отдельном случае.
Ешқандай кемшілік жоқ.
Нет никаких неисправностей.
Машинаны бөлшектеу кезінде мамандар өндіріс үдерісінде (жеткізу кезеңінде) пайда болған ақауларды тапты.
При разборке машины специалисты обнаружили дефекты, которые возникли в процессе производства (в период доставки).
Ақаулар тек машиналар іске қосылғаннан кейін ғана табылды.
Дефекты были обнаружены только после пуска машины.
Приборларды тексеру олардың мінсіз күйде екенін көрсетті.
Проверка приборов показала, что они были в безукоризненном состоянии.
Машиналардың кемшіліктері туралы біздің мамандар тікелей зауытта айтады.
О недостатках машины наши специалисты расскажут непосредственно на заводе.
Біз мән-жайды сол жерде анықтай алар едік.
Мы могли бы на месте выяснить обстановку.
Мен бұл шағым-талапты қанағаттандырудың мынадай жолдарын ұсынғым келеді.
Я хочу предложить вам следующий путь удовлетворения этой рекламации.
Дайындаушы зауыт мамандарды іссапармен жібереді, олар қондырғыдағы кемістіктерді тексеріп, оларды жою мәселесін шешеді.
Завод-изготовитель откомандирует специалистов, которые проверят неисправности в установке и решат вопрос об их устранении.
Сонан соң осы зауыт жөнделген машиналарды немесе жөндеу үшін қосалқы бөлшектерді жібереді.
Затем этот же завод вышлет вам исправные машины или запасные части для ремонта.
Біз құрастырушыларды жібереміз, олар ақаулы бөлшектерді ауыстырады немесе жаңа машиналарды құрастырады.
Мы пошлем монтажников, которые заменят дефектные детали или произведут монтаж новых машин.
Біз мамандарыңыздың бізге тез жіберілуін сұраймыз.
Мы просим срочно прислать нам ваших специалистов.
Дайындаушы-зауыт сіздерге мамандарды (құрастырушыларды) жібереді.
Завод-поставщик направит вам специалистов (монтажников).
Зауыт... үшін мамандар жіберуге дайын.
Завод готов направить специалистов, чтобы...
- кемістік шынында да біздің есебімізден жойылуға тиіс пе, жоқ па дегенді тексеру
- проверить, действительно ли устранение неполадок должно быть произведено за наш счет.
Мамандардың іссапарын ресімдеу үшін бізге біраз уақыт керек.
Для оформления командировки специалистов нам нужно некоторое время.
Біз тексерудің нәтижелері туралы күні бұрын уағдаласып алуымыз керек.
Нам необходимо заранее договориться о результатах проверки.
Шығынды кім көтеретіні біздің мамандар мен сіздің мамандар қол қоятын қорытынды хаттамадан анық болады.
Кто будет нести расходы, выяснится из заключительного протокола, который будет подписан нашими и вашими специалистами.
Егер сынық сатып алушының (сатушының) кінәсінен болса, оны жоюға байланысты шығындардың бәрін сол көтереді.
Покупатель (продавец) несет все расходы, связанные с устранением поломки, если она произошла по его вине.
Егер сыныққа кінәлі беймәлім болып қалса, шығынды кім көтереді?
Кто понесет расходы, если виновник поломки останется неизвестным?
Егер сыныққа кінәлі беймәлім болса, онда кеңесу үшін тиісті мамандар тартылады.
Если виновник поломки неизвестен, то для консультации привлекаются соответствующие специалисты.
Біздің мамандар сіздердің мамандармен егжей-тегжейлі сұбхаттасқаннан кейін бұл мәселені шеше алады.
Наши специалисты после исчерпывающей беседы с вашими специалистами смогут решить этот вопрос.
Келісімшарт негізделіп жасалған үлгілердің сапасы әлдеқайда жақсы болған еді.
Образцы, на основе которых был заключен контракт, были гораздо лучшего качества.
Біздің пікіріміз басқаша.
У нас другое мнение.
Сіздерге жеткізілген тауарлар шынында да бұрын жіберілген үлгілерден өзгеше, бірақ тауарлардың сапасы нашарлаудан гөрі жақсара түскен.
Поставленные вам товары действительно отличаются от высланных ранее образцов, но качество товаров скорее улучшилось, чем ухудшилось.
Бұл осындай шағым-талаптың алғашқысы.
Это первая рекламация такого рода.
Кемістік біліксіздікпен қызмет көрсетуге байланысты пайда болған.
Неисправность возникла в связи с неквалифицированным обслуживанием.
Тауардың соңғы топтамасы буып-түюдің зақымдалуы себепті сапасы нашар болған.
Последняя партия товара оказалась недоброкачественной из-за повреждения упаковки.
Буып-түю жөнінде осы кезге дейін шағым түспеген-ді.
До сих пор не поступало никаких жалоб на упаковку.
Түскен тауар нұсқаулықтарға сай буып-түйілмеген.
Поступивший товар не был упакован в соответствии с инструкциями.
Тауар мұқият буып-түйілген.
Товар был аккуратно упакован.
Бірақ біз буып-түюдің (өнімнің) бүлінгені жайында айтып отырмыз.
Но мы говорим о порче упаковки (продукции).
Шынтуайтына келгенде, мәселе буып-түюде болса керек.
По всей вероятности, дело в упаковке.
Әңгіме буып-түюдің зақымдалғаны жайында болып отыр.
Речь идет о повреждении упаковки.
Сіздерде зақымдалған жәшіктер бар.
У вас имеются повреждения ящиков.
Тасымалдау кезінде зақымдалған.
Повреждения произошли во время транспортировки.
Буып-түюдің зақымдалғаны анықталмады.
Повреждений упаковки не было обнаружено.
Мұның қалай болғаны бізге мүлде түсініксіз, өйткені біз осы кезге дейін буып-түюге қатысты ешқандай кінәратталап алған жоқпыз.
Нам просто непонятно, как это могло произойти, так как до сих пор мы не получали никаких претензий относительно упаковки.
Бұл ретте сатып алушының кінәсынан зақымдалған.
В данном случае повреждение произошло по вине покупателя.
Біз сапасы нашар тауарды фирманың ауыстыруға дайын екенін білгіміз келеді.
Мы хотели бы узнать о готовности фирмы заменить недоброкачественный товар.
Дайындаушы-зауыт шағым-талап түсірілген тауарды алған бойда, оның әділдігіне көз жеткізіп, дереу сіздерге хабарлайды.
Как только завод-изготовитель получит товар, на который поступила рекламация, он убедится в справедливости ее и тотчас же поставит вас в известность.
Сізден кінәратты тауарды қайтаруды және сараптаманың актісін жіберуді сұраймыз.
Просим вас вернуть рекламационный товар и прислать акт экспертизы.
Сатушы сапасы нашар тауардың барлық топтамасын ауыстыруға дайын.
Продавец готов заменить всю партию недоброкачественного товара.
Қайтарылатын тауар алынғаннан кейін залал өтеледі.
Возмещение убытков будет произведено после получения возвращаемого товара.
Біз, әлбетте, тауардың барлық топтамасын ауыстыруға дайынбыз.
Мы, само собой разумеется, готовы заменить всю партию товара.
Бірақ сіздер кінәратты тауарларды кері салып жіберуге тиіссіздер.
Но вы должны выслать назад рекламационные товары.
Біз бұл шағым-талаптан құтылу үшін тауарларды олар үшін шот ұсынбай-ақ жеткіземіз.
Чтобы покончить с этой рекламацией, мы поставим товары, не выставляя за них счет.
Әңгіме басқа бөлшектерді ауыстыру жайында болып отыр.
Речь идет о замене других деталей.
Бірақ біз сіздерге тауардың қайтарылуы жөнінде нұсқаухат жібереміз.
Но мы передадим вам разнарядки на возврат товара.
Келісімшарт бойынша сіз бізге үшінші тоқсанда 20 машина жеткізуге тиіс едіңіз.
По контракту вы должны были поставить нам в третьем квартале 20 машин.
Біз тек 15-ін ғана алдық.
Мы же получили только 15.
Демек, сіздің кінәңізден жеткізілім бес ай мерзімге кешіктірілді.
Следовательно, по вашей вине произошла просрочка в поставках на срок пять месяцев.
Артта қалушылық осы кезге дейін жойылған жоқ.
Отставание до сих пор не ликвидировано.
Сізден... үшін шара қолдануды сұраймыз.
Просим вас принять меры для...
- устранения этих недостатков.
Біз сізге... жетіспейтіндігі жөнінде шағым-талап табыс еттік.
Мы передали вам рекламацию относительно недостачи...
Жетіспеушілік...
Недостача...
- тауардың барлық топтамасында дерлік орын алып отыр.
- имеется почти во всех партиях товара.
Жетіспеушілік үшін жауапкершілік сіздің тарапқа жүктелуге тиіс.
Ответственность за недостачу должна нести ваша сторона.
Бұл фактілерді біз тексереміз.
Эти факты мы должны проверить.
Жетіспейтін тауарлар туралы дәл деректерді хабарлаңызшы.
Сообщите, пожалуйста, точные данные о недостающих товарах.
Жөнелтілген күнді, вагонның нөмірін, жүкқұжаттың нөмірін және вагондардың бір теміржолдан екінші теміржолға табысталу тізімдемесінің нөмірін хабарлаңызшы.
Сообщите, пожалуйста, дату отгрузки, номер вагона, номер накладной и номер ведомости передачи вагонов от одной железной дороги другой дороге.
См. также в других словарях:
деп беру — (Сем.: Ақс., Көкп.) айтып беру, сөйлеп беру. Ой, шіркін, әңгімені д е п б е р д і емес пе? (Сем., Ақс.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
тәріп — 1 (Қарақ.) әдет ғұрып, салт. Біздің т ә р п і м і з д е мұндай жоқ (Қарақ.) 2 (Қарақ.) баяндау, айтып беру. Кәні, енді сен т ә р і п етіп айтып берің (Қарақ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
әуе барлауы құралдары — (Средства воздушной разведки) әуе барлауын жүргізуде қолданылатын әр түрлі жабдықтары мен қондырғылары бар пилотты және пилотсыз ұшу аппараттары. Барлау мәліметтерін беру уақытына қарай: алынған ақпаратты үздіксіз беруді қамтамасыз ететін… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
Апокалипсис — (гр. аpokalypsis – ақиқатты ашып айтып беру; мағынасы : Құдай шындығын және оның ерігін табиғаттан тыс тәсілдермен адамға жеткізу) – 1) христиандық ілімде (философияда) ашу, ашып айту және әулиелік, көрегендік; 2) Жаңа өсиеттің ( Новый завет ) –… … Философиялық терминдердің сөздігі
хан жақсы ма? — этногр. Қазақтың ұлттық ойын сауығының бірі. Шілдехана, қыз ұзату, келін түсіру сияқты думанды кештерде ойналады. Ойын ережесі бойынша думаншылар арасынан хан мен уәзір сайланады. Хан уәзіріне «халқымнан хан жақсы ма?» деп сұра деген бұйрық… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
байым қылу — (Алм., Қарат.) хабар беру, білдіру, айтып бару. Патшаға уәзірлер б а й ы м қ ы л д ы, келді деп екі бала сұрап сізді (Алм., Қарат.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ығылам ету — (Түрікм.: Красн., Ашх., Таш., Мары) баяндау, айтып беру. Аз сөзбен ы ғ ы л а м е т с е ң де түсінем ғой (Түрікм., Таш.). Ол өзінің хабарын былай деп ы ғ ы л а м е т т і (“Жұм шы”, 15.01.1940) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ыстық үй — (Шығ.Қаз., Ү Н.; Монғ.) қабырғасын тастан, ағаштан, кірпіштен жасаған, сыртын сылаған, қыста отыратын жылы үй. Кірпіштен, ағаштан салынған ы с т ы қ ү й л е р (Шығ.Қаз., Ү Н.). Келіп қайттым аз жатып Жамин үйге Жұмыс жоқ хаттан өзге ы с т ы қ ү й … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ақ — зат. в ет. Бұзаулы сиырда, қозылы қойда болатын жұқпалы, әрі зілді дерт. Мұндай жағдайда малдың сүті тартылып қалады. Егер бір қой а қ болып ауырса, ол қоралы қойға түгел жұғады (Ж. Бабалықұлы, Мал ауруы., 8). Ақ айыл болды. Көп мініліп, арқасы… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
иман — Иманға ұйыды. д і н и. Аллаға сенді, мұсылмандық парызын өтеді. Ораза біткеннен кейін барлық мұсылман қауым мешітке жиналады. Сол арада и м а н ғ а ұ й ы п, айт намазын оқиды (Қ. Толыбаев, Бабадан., 16). Иман ету. д і н и. Ислам дінінің бес… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
сыз — I … 2. ауыс. Тездетіп кетіп қалу, тартып отыру. Жұматай қорс етіп теріс айналып кетеді. Атына мініп, еліне с ы з а д ы (Б.Майлин, Таңд., 179). Өмәй ау! Өзің төренің алдына түсіп алып, с ы з ы п бара жатыр едің ғой (Қ.Исабаев, Серт, 24). II ет.… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
